360 Derece Değerlendirme Nedir?
Çalışanların gelişimini desteklemek için 360 derece değerlendirme yapmak önemlidir. Çalışanlar, performanslarını yalnızca yöneticileri tarafından değil, ekip arkadaşları, astları, üstleri, iç müşterileri ve hatta dış müşterileri tarafından değerlendirmeye 360 Derece Değerlendirme denir.
Neden “360 derece” denir?
Çünkü geri bildirimler farklı açılardan gelir:
Üst yönetim
Çalışanın çalıştığı veyahut tamamladığı işlere üst yönetimden geri bildirim vermek son derece değerlidir. Çalışan kendinden daha deneyimli ve tecrübeli üst yönetimden alacağı yorumlarla işi nasıl daha iyi bitireceğini/tamamlayabileceğini görmüş olacaktır.
Eş düzey (peer) çalışanlar
Eş düzey çalışanların yaptığı geri bildirimler ise çalışanlar için yapıcı geri bildirimlerdir. Aynı işi farklı açılardan farklı gözlerle yorumlamak ortak bilinç ile daha hızlı ve daha iyi şekilde sonlanmasını sağlar.
Müşteriler
Ürünü/hizmeti kullanacak kişileri yani müşterilerin geri bildirimi ürün çıktısı için önemlidir. Ürün/hizmeti sağlayan kişiler bazen nihai kullanıcının fikirlerini tam olarak kestiremeyebilir. Bu yüzden müşterinin yaptığı yorumlar bu bakış açısını çalışana kazandıracaktır.
Kendi öz değerlendirmesi
Çalışanların belli periyotlarla kendi öz değerlendirmesini yapması gerekir. Diğer düşünce ve yorumlardan bağımsız nasıl daha iyi olabilirdi/neyi daha iyi yapabilirdim sorularını sorması kendi gelişimini hızlandıracak basamaklardan biridir.
360 Derece Değerlendirme Neden Önemlidir?
360 derece değerlendirme, çalışana çok yönlü bir bakış alanı sunar. Bu geri bildirim, sadece yöneticisinin değil, ekip arkadaşlarından tutun dış müşterilere kadar uzayan bir yelpazedir. Bu sayede çalışan, kendi güçlü yanlarını ve gelişim alanlarını daha net görecektir. Kurum kültüründe geri bildirim kültürü yaratmak çalışanın sürekli gelişim anlayışını desteklediğinizi gösteren son derece etkili bir yöntemdir.
Avantajları nelerdir?
Objektiflik: 360 derece değerlendirme, tek bir kişinin görüşüne dayanmadığı için objektiftir. Önyargı riski taşımaz, farklı paydaşlardan gelen geri bildirimlerdir.
Gelişim Odaklılık: Sadece geçmiş performansınızı ölçmekle kalmayan 360 derece değerlendirme, geleceğe yönelik yapacağınız çalışmalar içinde size değerli içgörüler sunar.
Katılımcılık: Bu çok yönlü değerlendirme sayesinde herbir çalışan sürece dahil olur. Böylelikle ortaya açık iletişim kültürü ortaya çıkar. Çalışanlar fikirlerinin daha değerli olduğunu fark eder.
Liderlik Gelişimi: 360 derece değerlendirme tüm çalışanlar için geçerli olduğundan, çalışanlarda yöneticilerine geri bildirim yapabilirler. Yöneticiler aldıkları geri bildirim ile liderlik gelişimlerini takip edebilir, iyileştirebilir.
360 Derece Değerlendirme Nasıl Yapılır?
360 derece değerlendirme, birçok farklı adımdan oluşur. Süreç genellikle aşağıdaki adımlarla ilerler:
Uygulama adımları
Yetkinlik Setinin Belirlenmesi
İlk adım olan yetknlik setinin belirlenmesi, değerlendirme sürecinin temelini oluşturmaktadır. Bu adım ile kurumun hedefleri, değerleri ve en önemlisi poziyosyonun gereklilikler belirlenir ve çalışanların bu doğrultuda değerlendirilecek alanları belirlenir.
Geri Bildirim Verenlerin Seçimi
Yönetici, ekip arkadaşları, astlar iç ve dış müşteriler şeklinde çalışan hakkında değerlendirme yapacak kişiler belirlenir. Buradaki hedef farklı perspektiflerin yansıtılmasıdır.
Anketlerin Uygulanması
Değerlendirmeye katılacak kişiler belirlendikten sonra gizlilik ilkelerine uygun şekilde anket yapılır. Bu anketi şirketler, ofis ortamında veya dijital kanallarda gerçekleşir.
Verilerin Analizi
Anket sonuçların çıkarılan veriler birleştirilerek, bireysel ve grup bazından analiz edilir. Analiz sonucu çalışanların güçlü yönlerini ve gelşim alanları netleştirilir.
Raporlama ve Geri Bildirim Toplantısı
Analiz sonuçları, çalışanlarla paylaşılmak üzere raporlanır. Şirket politikasına da bağlı olmak üzere bireysel veya grup olarak analiz sonuçları ile geri bildirim toplantısı düzenlenir.
Gelişim Planı Oluşturulması
360 derece değerlendirmede önemli amaç çalışanların gelişim alanlarını tespit etmektir. Bu yüzden değerlendirme sonuçlarına göre aksiyon almak gerekir. Örneğin, çalışan ihtiyacına bağlı olarak eğitim, mentor, koçluk gibi başlıklar incelenebilir.
360 Derece Değerlendirme Hangi Durumlarda Kullanılır?
360 derece değerlendirme, yalnızca performans ölçümü için değil ekip, lider değişikliği gibi alanlarda da kullanılır. Aşağıdaki durumlarda kullanılması kurum için en yüksek faydayı sağlar:
Terfi öncesi değerlendirmelerde, çalışanın yeni bir role veya yöneticilik pozisyonuna uygunluğunu anlamak için kullanılır.
Liderlik gelişimi programlarında, liderlerin güçlü ve gelişime açık yönlerini netleştirerek, farkındalığını artırmak için kullanılır.
Yıllık performans değerlendirme sistemlerinde, çalışanın farklı kişi ve pozisyonlar tarafından değerlendirerek çok yönlü değerlendirme için kullanılır.
Kurum kültürü gelişimi için düzenli periyotlarla 360 derece değerlendirme uygulandığında açık iletişim ve güven odaklı kurum kültürü oluşturmak için kullanılır.
Hangi Şirketler 360 Derece Değerlendirme Yapar?
360 derece değerlendirme sistemi, çalışan gelişimini kurum kültüründe öncelik hale getiren şirketler tarafından tercih edilir. Çalışanların güvenini, gelişim alanlarını belirlemek için tercih edilen 360 derece geri bildirim sistemini yaygın şekilde kullanan sektörler aşağıdaki gibidir:
Kurumsal şirketler (holdingler, çok uluslu firmalar)
Bankacılık ve finans
Teknoloji ve danışmanlık firmaları
Akademik kurumlar ve STK’lar
En Etkili 360 Derece Araçları Nelerdir?
360 derece değerlendirme sürecinin başarısı, kullanılan aracın güvenilirliği ve profesyonel raporlama gücüyle doğrudan ilişkilidir.
PES Survey olarak profesyonel ekibimizle birlikte; detaylı analizli raporlama özellikleriyle kurumlara derinlemesine içgörüler sunar. Özellikle gelişim planlaması ve kurum kültürü analizlerinde etkili bir çözüm sunar.
CultureAmp ise kullanıcı dostu arayüzü ile ön plana çıkar. Liderlik gelişimi ve kurum kültürü bakımından global markalar tarafından tercih edilir.
SurveyMonkey, kolay anket oluşturma ve dağıtım sebebiyle küçük kurumlar için ideal bir seçenektir.
Qualtrics, 360 derece değerlendirme ile çalışan deneyimi kapsamında geniş bir yelpazede veri toplar.
CANSU BORA
Yönetici